Nazwa forum

Heavy metal (często nazywany po prostu metal) jest podgatunkiem muzyki rockowej[1] powstałym na przełomie lat 60tych i 70tych XX wieku, głównie w Wielkiej Brytanii i USA.[2] Grupy, które odpowiedzialne są za powstanie gatunku wprowadziły ciężkie, ostre brzmienia, z długimi mocno przesterowanymi solówkami gitarowymi i ostrą perkusją.

Pierwsze zespoły, takie jak Led Zeppelin, Black Sabbath czy Deep Purple zgromadziły szerokie grono słuchaczy i to one są często uznawane za twórców gatunku, nie były jednak docenione przez krytyków, co było częstym przypadkiem w historii gatunku. W połowie lat 70. XX wieku grupa Judas Priest pomogła rozwinąć gatunek poprzez odrzucenie większości wpływów bluesa. Motörhead wprowadziła elementy punk rockowe i położyła nacisk na szybkość. Grupy należące do New Wave of British Heavy Metal takie jak Iron Maiden podążały w tym samym kierunku. Pod koniec dekady heavy metal posiadał już rzesze fanów na całym świecie, tworząc subkulturę metalowców.

W latach 80. XX wieku, głównym, komercyjnym nurtem muzyki metalowej stał się glam metal reprezentowany przez m.in. przez Mötley Crüe and Twisted Sister. Jednak "podziemne" grupy stworzyły znacznie bardziej agresywne, ekstremalne podgatunki. Do głównego nurtu wdarł się thrash metal reprezentowany m.in przez Megadeth i Metallica. W tym okresie początki mają również inne odmiany takie jak death czy black metal. Od połowy lat 90. XX wieku zaczęły się wyłaniać inne, popularne podgatunki, takie jak nu metal zawierający elementy grunge'u i hip hopu, czy metalcore łączący ekstremalny metal z punkiem.
Spis treści
[ukryj]

    * 1 Charakterystyka
          o 1.1 Tematyka tekstów
    * 2 Etymologia
    * 3 Historia
    * 4 Zobacz też
    * 5 Linki zewnętrzne
    * 6 Przypisy

Charakterystyka [edytuj]

Tradycyjnie z muzyką metalową kojarzone są głośne, przesterowane gitary, intensywna sekcja rytmiczna, wyraźne basy i intensywny wokal. Jednak różne podgatunki zawierają, kładą nacisk lub omijają niektóre z tych elementów. Krytyk muzyczny gazety New York Times, Jon Pareles określił heavy metal jako ważny podgatunek muzyki rockowej, z mniejszym naciskiem na synkopę i elementy bluesowe, a większym na show i brutalną siłę[3].. Typowy zespół metalowy składa się z gitarzysty, basisty, perkusisty i wokalisty (który często gra również na gitarze prowadzącej). Niektóre zespoły wykorzystują również instrumenty klawiszowe i syntezatory[4]

Gitara elektryczna i moc generowanego przez wzmocnienie i przesterowanie dźwięku jest historycznie kluczowym elementem heavy metalu[5].. Główna rola gitary niejako koliduje z tradycyjnie główną rolą wokalisty, co wywołuje swego rodzaju muzyczne napięcie między nimi i rywalizację o dominującą rolę w zespole[4]. Heavy metal "wymaga podporządkowania wokalu" ogólnemu brzmieniu zespołu. Pewnym odbiciem korzeni metalu w kontrkulurze lat 60. XX wieku jest wymóg "wyrażenia emocji i zaangażowania" jako wyrazu autentyczności[6]. Krytyk Simon Frith stiwerdził, że "brzmienie głosu" jest istotniejsze od samego tekstu utworu[7]. Brzmienie wokalu jest różne dla różnych wykonawców - od wielooktawowego, operowego śpiewu Roba Halforda z Judas Priest, czy Bruce'a Dickinsona z Iron Maiden, przez surowy styl Lemmy'ego Kilimistera z Motörhead i Jamesa Hetfielda z Metallica, aż do growlu używanego przez wokalistów death metalowych, czy nawet wrzasków w black metalu.

Kluczowym elementem metalowego brzmienia jest również gitara basowa i jej współbrzmienie z gitarą prowadzącą. To własnie niskie dźwięki generowane przez gitarę basową decydują o "ciężkim brzmieniu" muzyki metalowej[8] Linia melodyczna gitary basowej równiez może być bardzo różna. W muzyce niektórych zespołów bas uzyskał wręcz rolę przewodnią a za popularyzatora takiego podejścia uważa się Cliffa Burtona, basistę zespołu Metallica[9].

Najważniejszą rolą perkusji jest "nadawanie tempa, mocy i precyzji"[10].. Od perkusisty metalowego "wymaga się olbrzymiej fizycznej wytrzymałości", "szybkości, koordynacji ruchowej i zręczności" niezbędnej do wykonania złożonych układów rytmicznych, często występujących w muzyce metalowej[11]. Jedną z charakterystycznych dla metalu technik jest tzw. "cymbal choke", polegający na uderzaniu talerza perkusyjnego i natychmiastowym wyciszaniu drugą ręką, lub rzadziej, tę samą ręką. Zestaw perkusyjny używany przez perkusistów metalowych składa się zazwyczaj z większej ilości elementów niż te używane przez perkusistów zespołów grających inne odmiany muzyki rockowej[8].

Socjolog Deena Weinstein uważa, że w występach na żywo kluczową rolę odgrywa "szturm dźwięków"[5].. Z kolei psycholog Jeffrey Arnett określa koncerty heavy metalowe jako "zmysłowe odpowiedniki wojny"[12].. Weinstein stawia tezę, że tak jak najważniejszym elementem muzyki pop jest melodia, czy rytm w muzyce House, dla metalu najważniejsze są potężne dźwięki, tembr i głośność. Weinstein uważa, że wysoka głośność ma "wessać słuchacza do wnętrza dźwięku" i zapewnić "zastrzyk młodzeińczej witalności"[5].
Tematyka tekstów [edytuj]

Tematyka tekstów Black Sabbath i wielu grup zainspirowanych ich muzyką skoncentrowała się "na ponurej i depresyjnej tematyce w stopniu niespotykanym dotąd w jakimkolwiek gatunku muzyki popularnej", twierdzą David Hatch i Stephen Millward.[13] Jako przykład podają album Black Sabbath z 1970 roku - Paranoid, w którym "znaleźć można odniesienia do wstrząsów osobistych (tytułowy "Paranoid" i "Fairies Wear Boots"), ale również szerszą tematykę, np w utworach "War Pigs" czy "Hand of Doom". W późniejszych utworach odnaleźć można temat katastrofy nuklearnej, np w utworach "2 Minutes to Midnight" Iron Maiden, "Killer of Giants" Ozzy'ego Osbourna, "Polaris" zespołu Megadeth, czy "Fight Fire With Fire" zespołu Metallica. Śmierć jest jednym z najczęściej występującym motywem tekstów muzyki metalowej, łącząc muzykę zespołów znacząco się od siebie różniących, np Slayer i W.A.S.P..

Jako, że korzeni metalu należy szukać w muzyce bluesowej, ważnym tematem tekstów jest również seks - począwszy od subtelnych tekstów Led Zeppelin na bardzo wyraźnych odniesieniach w utworach zespołów glam i nu metalowych.[14]. Tragedia romantyczna to standardowy temat gothic i doom metalu, w nu metalu przeplatany dodatkowo tematem młodzieńczych lęków.
Etymologia [edytuj]

Termin "heavy metal" używany jest w dwóch znaczeniach:

    * jako ogólna nazwa całego szeregu stylów muzycznych, wywodzących się z heavy metalu; w tym znaczeniu używana jest również ogólna nazwa metal
    * oraz jako określenie muzyki granej przez zespoły metalowe w latach 70. i 80. XX wieku; w tym znaczeniu używana jest również nazwa classic metal.

Niejasne jest pochodzenie nazwy heavy metal – istnieje tu kilka wersji. Według jednej z nich pierwszy raz użyto jej w artykule opublikowanym w 1967 roku w piśmie "Rolling Stone" na temat muzyki Jimiego Hendriksa, w którym autor opisywał brzmienie gitarzysty jako (…) heavy metal falling from the sky[15]. Inne źródła odnoszą do opowiadania Williama S. Burroughsa "The Heavy Metal Kid". Wreszcie inni skłonni są wywodzić termin z tekstu piosenki grupy Steppenwolf "Born to Be Wild" (z filmu "Easy Rider"), w którym pojawia się fraza heavy metal thunder, w odniesieniu do dźwięku pędzących motocykli. Należy tutaj nadmienić, że w slangu motocyklistów amerykańskich "heavy metal" jest określeniem na charakterystyczny dźwięk pracy dwucylindrowego silnika motocykla Harley-Davidson. Istotne jest w tym zestawieniu słowo heavy. Nawiązanie do metalu ciężkiego ukryte jest też w nazwie jednego z zespołów, z którego gatunek się wywodzi – Led Zeppelin (Pierwsza nazwa Lead Zeppelin – Ołowiany Sterowiec). Pomysł zmiany nazwy grupy The New Yardbirds na Led Zeppelin powstał po uwadze Keitha Moona z The Who, w której muzykę zespołu określił on jako go over like a lead balloon – "przepływa nad nami jak ołowiany balon" (zeppelin to sterowiec).

Bez względu na źródła nazwy, już w połowie lat siedemdziesiątych termin heavy metal był powszechnie używany na określenie najcięższego gatunku hard rocka, choć sam styl daleki był wtedy jeszcze od homogeniczności.
Historia [edytuj]

Pierwszą grupą grającą muzykę heavy metal w jej rozwiniętym już kształcie, był Judas Priest. W swej symbolice odnosił się raczej do Black Sabbath niż Led Zeppelin, rozciągając jej granice do ekstremum. Podstawowymi cechami tej muzyki była ostra i dudniąca praca sekcji rytmicznej, dominacja mocno przesterowanej, ostro grającej gitary elektrycznej (u niektórych grup duetu gitar elektrycznych, u Iron Maiden nawet tria). Największą różnorodność można zaobserwować w rodzaju śpiewu. Wokaliści zaadaptowali wiele różnych stylów – od gardłowego, bardzo szorstkiego śpiewu (Bona Scotta i Briana Johnsona z AC/DC), przez growl, aż do śpiewu czystym falsetem (Stratovarius). Do najbardziej znanych grup heavymetalowych tego okresu należały Iron Maiden, AC/DC, Kiss, Judas Priest, Motörhead, Saxon, Blue Öyster Cult, czy Nazareth.

Początek lat 80. XX wieku był okresem wzmożonej popularności, a jednocześnie wyraźnych jego przemian. Muzyka heavymetalowa, będąca ciągle alternatywnym gatunkiem rocka, zaczyna dominować w radiu i rodzącej się wtedy telewizji muzycznej. Miało to olbrzymi wpływ na zarówno wizualną stronę muzyki, jak i samo jej brzmienie. Choć początkowo muzyka była ostra i agresywna, nastąpiło stopniowe łagodzenie jej brzmienia. Popularność zyskują takie grupy, jak Europe, Def Leppard, Van Halen, Scorpions, oraz te zbliżające heavy metal niemal do popowego standardu, jak Bon Jovi, Poison. Do muzyki wprowadzono chórki, instrumenty klawiszowe, a do scenicznej praktyki choreografię, fantazyjne stroje i makijaż. Styl ten w literaturze angielskiej zwany hair metal lub big hair metal, ze względu na wielkie tapirowane fryzury noszone przez muzyków, zapewne doprowadziłby do ostatecznego wtopienia się gatunku w główny nurt rocka, gdyby nie pojawienie się grup, należących do nurtów thrash i death metal. Formacje te przywróciły gatunkowi jego dawną surowość, odzierając go ze wszystkich popowych i medialnych naleciałości. Tak w muzyce jak i prezentacji powrócono do korzeni, dodając jednak więcej subtelności i wewnętrznej złożoności. Za tymi zespołami poszedł cały legion innych grup rockowych, czyniąc heavy metal, coraz częściej nazywany po prostu metalem, jednym z najpopularniejszych i najbardziej żywotnych kierunków we współczesnym rocku. Z czasem też wykształciła się mnogość podgatunków i stylów metalowych, często łączonych z innymi gatunkami muzycznymi (nu metal, hard core, industrial metal).

Heavy metal to nie tylko gatunek muzyczny, lecz także szeroki nurt we współczesnej kulturze masowej. Gatunek w swej sferze tekstowej odnosił się do modnej fantastyki naukowej, fantasmagorii i humoreski opartej na czarnym humorze. Nie stronił też od poruszania treści religijnych, antyreligijnych, czy satanistycznych. Także niektóre grupy metalowe zaadaptowały w swych tekstach skrajne, neonazistowskie i szowinistyczne treści. Muzyka heavy metal była grana niemal wyłącznie przez białych muzyków, więc często kojarzono ją z pewną formą kulturowego rasizmu. Choć satanizm, rasizm i neonazizm stanowiły niewielki margines tego szerokiego nurtu, wielu zaczęło traktować całą muzykę metalową jako skrajny i schyłkowy gatunek muzyki popularnej. Innym aspektem heavy metalu była jego tajemniczość i surowość, nieodparcie kojarzące się z gotykiem.

Rozpatrywanie muzyki metalowej w kategoriach tradycyjnej estetyki jest bardzo trudne i zwodnicze. Twórcy metalowi, poza wczesnym okresem i czasem hair metal, nie dbali o piękno swej muzyki, przynajmniej w szeroko przyjętym tego słowa znaczeniu. Bardziej interesującym było dla nich wytworzenie odpowiedniego nastroju, zgodność ze standardem i wykonawcza precyzja. Specyfika metalu, a zwłaszcza ekstremalnych jego odmian, powoduje wiele nieporozumień. Zarówno muzykom jak i ich fanom często przypisywany jest satanizm, przy czym zwykle oskarżenia takie wynikają ze stereotypów istniejących w społeczeństwie a nie z analizy twórczości zespołu.

W okresie największej popularności gatunku rynek muzyczny został zdominowany przez trzy nurty – popową nową falę, rock głównego nurtu i sam heavy metal. Właśnie te dwa ostatnie gatunki sobie przeciwstawiono. Główny nurt reprezentowany przez takie grupy i artystów, jak Dire Straits, Sting czy U2, uznano za tzw. inteligentny rock, gdy metalowi nadano miano prymitywnego rocka. Podział taki był bardzo kontrowersyjny, gdyż w swej muzycznej treści heavy metal często był dużo bardziej złożony niż inteligentny rock. W muzyce tej łatwo jest odnaleźć wpływy muzyki klasycznej, zwłaszcza baroku. Czołowi muzycy metalowi, głównie gitarzyści, przyznawali się do czerpania motywów z Bacha lub Paganiniego, czasem dosłownie, jak użycie przez Accept fragmentu "Dla Elizy" Beethovena w utworze "Metal Heart". Wiele aranżacji metalowych solówek gitarowych do złudzenia przypomina barokowe aranżacje smyczkowe. Instrumentaliści metalowi często też posiadali znakomite umiejętności techniczne, daleko wyprzedzając muzyków grających inne gatunki rocka czy popu. Z drugiej strony jednak subtelności te były niedostrzegalne dla przeciętnego odbiorcy, który słuchał tej muzyki dla tzw. czadu lub zadymy.

W latach 90. XX wieku heavy metal ciągle był jednym z dominujących gatunków rocka. Jego popularność spowodowała także to, że inne gatunki i style rocka przejęły pewne cechy muzyki metalowej, głównie agresywność i dynamikę. W porównaniu z raczej delikatną muzyką lat osiemdziesiątych, lata dziewięćdziesiąte są okresem dominacji ciężkiego brzmienia także w obrębie głównego nurtu rocka oraz grunge'u, który z heavy metalem jest blisko związany.